Infiltratie-units
Deze pagina opslaan als PDF?
Infiltratie-units kunnen toegepast worden voor waterberging en/of -infiltratie in gebieden met weinig ruimte op het maaiveld. Ze hebben geen ruimtebeslag bovengronds. In hoog verdichte gebieden kunnen ze een goed alternatief zijn voor bovengrondse opslag- en infiltratievoorzieningen. Door het bufferen van regenwater wordt het risico op wateroverlast beperkt. Het gebufferde regenwater kan infiltreren in de bodem. Door de infiltratie treedt minder droogteschade, bodemdaling en verzilting op.
Ontwerp
Een infiltratie-unit is meestal een constructie van kunststof, soms ook van beton. De infiltratie-unit bevat een ondergrondse berging voor regenwater; de vorm van de berging is vaak blokvormig, maar soms ook bol- of koepelvormig. De units zijn meestal te koppelen tot grotere eenheden. De units kunnen het regenwater bufferen. Vervolgens kan het water uit deze buffers in de bodem infiltreren en naar het grondwater stromen.
Infiltratie-units bestaan in allerlei vormen en afmetingen voor individuele huizen tot aan voorzieningen voor hele stadswijken, van ronde koepels tot blokken en verticale buizen:
- Infiltratiekratten zijn belastbare modulaire systemen van kunststof (en soms beton) die bijvoorbeeld toegepast worden onder wegen, sportvelden en parkeergarages wat dubbel grondgebruik mogelijk maakt.
- Putten zijn vaak verticaal geplaatste groot formaat betonnen- of kunststofbuizen waarop de hemelwaterafvoer is aangesloten. De buizen hebben openingen aan de zijkant en zijn open aan de onderkant. Verticale putten kunnen alleen toegepast worden in gebieden met een lage grondwaterstand.
- Koepels zijn open aan de onderkant en slechts licht belastbaar. Ze zijn goedkoop en goed in te graven in een tuin.
De infiltratie-unit bevat bij voorkeur enige mate van vuilverwijdering, zoals een kolk, een zandvangput en/of een bladvang. De vuilverwijdering voorkomt dat bladeren, takjes, zwerfvuil of slib de infiltratie-units vullen. Om de bovenzijde en zijkanten van de unit, of van een aantal units samen, zit meestal een geotextiel. Dit textiel voorkomt dat bodemmateriaal binnendringt, maar kan ook tot versnelde dichtslibbing leiden.
De units moeten een overloop hebben die het teveel aan water afvoert, bijvoorbeeld naar het oppervlaktewater.
Onderhoud
Infiltratie-units moeten regelmatig geïnspecteerd worden om het functioneren te controleren. Zo moeten onderdelen als kolk, bladvang en de overloop eens in de één à twee jaar gereinigd worden om dichtslibben te voorkomen. De unit zelf kan het beste eens in de vijf jaar gecontroleerd worden op verzakking en zo nodig gereinigd worden.
Effectiviteit
De infiltratiecapaciteit van infiltratiekratten en -putten onder (on)verhard oppervlak variëren sterk afhankelijk van de uitvoering.
Bufferblock heeft een gerapporteerde infiltratie capaciteit tussen de 0.79 en 4.2m/d. De gemiddelde infiltratie capaciteit is 2.01m/d Boogaard et al,2022 .
De gemeten een infiltratiecapaciteit van EWB varieert tussen de 39.3 en 57.4m/d. De gemiddelde infiltratie capaciteit is 49.6m/d Boogaard et al,2022.
Indicatie kosten (concept)
infiltratiekratten
De KBS Toolbox gaat bij de aanleg van infiltratiekratten uit van de kosten per m3 water die je wilt bergen. Het bedrag daarvoor ligt tussen minimaal € 350 en maximaal € 600 per m3. Dat is gemiddeld € 475 per m3 water. Dit bedrag is gebaseerd op zowel de goedkoopste als de duurste bergingskrat van Wavin, inclusief het graven. Daarbij is ervan uitgegaan dat de kratten 0,5 meter hoog zijn. De kosten voor het onderhoud van infiltratiekratten zijn volgens de KBS Toolbox gemiddeld € 5,30 per m3 water die je bergt. Hierbij worden de kratten één keer per twee jaar geïnspecteerd en worden ze twee keer per jaar gereinigd, volgens de leidraad D1100 (03-2015). Het reinigen kost € 2,80 en de inspectie € 2,50 per m2 omgerekend per jaar. Deze cijfers zijn gebaseerd op ervaring van TAUW en opgeschreven door de heer ir. R. Wentink.
Uit het rapport van RIONED blijkt dat de kosten voor het aanleggen van infiltratiekratten gemiddeld €12,50 per m2 zijn. Deze berekening gaat ervan uit dat 95% van de krat als nuttige berging wordt gebruikt. En dat de totale kratinhoud ongeveer 1m3 is, die is opgebouwd uit 11 deelkratten van 96 liter. Verder is het aangesloten verharde oppervlak per m3 infiltratiekrat volgens deze berekening 48 m2. RIONED heeft nog geen schatting gemaakt van de kosten voor het onderhoud van infiltratiekratten, daar is nog te weinig ervaring mee opgedaan.
De infographic van RVO laat zien dat de kosten voor het aanleggen van infiltratiekratten en -putten liggen tussen minimaal € 165 en maximaal € 400 per m3 water die je wilt bergen. Dat is gemiddeld € 283 per m3 water. RVO maakt hierbij een onderscheid tussen infiltratiekratten onder verhard en onder onverhard oppervlak: onder verhard oppervlak kost het € 330 tot € 400 per m3 en onder onverhard oppervlak kost het rond de € 165 per m3. Let bij het onderhoud op dat er kans bestaat op dichtslibben van de kratten. Verder moet de grondwaterstand laag zijn: maximaal 20cm boven de gemiddeld hoogste grondwaterstand (GHG). Met infiltratiekratten stijgt het waterbergend vermogen van de ondergrond volgens RVO met factor 3,5. Als je infiltratiekratten wilt aanleggen bij bestaande bouw, kun je dat het beste combineren met herinrichting of groot onderhoud.
Ondergrondse waterberging
De KBS Toolbox laat zien dat de kosten voor het aanleggen van ondergrondse waterberging kunnen variëren van minimaal € 140 tot maximaal € 750 per m3 water die je wilt bergen. Gemiddeld is dat € 445 per m3 water. Daarbij kan het gaan om een berging op palen, maar bijvoorbeeld ook om een betonnen bak. De getallen zijn gebaseerd op de aanleg van drie betonnen bakken in Egmond aan Zee. De gemiddelde hoogte was ongeveer 2 meter. De bedragen gaan uit van de totale kosten van materiaal, logistiek en aanleg. Het beheer van een ondergronds waterberging kost volgens de KBS Toolbox gemiddeld € 7,10 per m3. Dit bedrag is gebaseerd op de kosten voor het uitvoeren van een inspectie (€ 2,80 per m3) en van het reinigen van een zeer grote rioolbuis (€ 4,30 per m3). Deze cijfers zijn gebaseerd op onderzoek en ervaring van TAUW en opgeschreven door de heer ir. R. Wentink.
