Extra oppervlaktewater
Deze pagina opslaan als PDF?
De aanleg van extra oppervlaktewater zorgt voor een groter waterbergend oppervlak waardoor extra waterbergingsvolume wordt gerealiseerd. Daarnaast heeft oppervlaktewater een koelend effect waardoor hittestress afneemt. En in perioden van droogte kan het op kortere afstand extra water leveren.
Toepassing en ontwerp
Extra oppervlaktewater wordt vooral toegepast in gebieden met een beperkte drooglegging en waar het waterpeil beheerst wordt, ofwel laag Nederland. Maar ook in hoog Nederland kan extra oppervlaktewater meerwaarde leveren.
In veel gebieden is al oppervlaktewater aanwezig. Het creëren van extra oppervlaktewater zorgt voor een groter waterbergend oppervlak bij een gelijkblijvende peilfluctuatie. Hierdoor wordt extra waterbergingsvolume gerealiseerd. Wordt het peil verhoogd aan het begin van een droge periode dan is dat extra volume beschikbaar om droogteschade te voorkomen.
Het creëren van extra oppervlaktewater kan door het verbreden of vergroten van bestaande oppervlaktewater lichamen. Ook kunnen bijvoorbeeld nieuwe sloten, vijvers, kanalen, grachten of singels worden aangelegd.
Het creëren van extra oppervlaktewater heeft als primair doel het vergroten van de bergingscapaciteit. Eventuele vergroting van de afvoercapaciteit is een bijeffect en zal in praktijk vaak gelimiteerd zijn door de bestaande pompcapaciteit.
Voor de effectiviteit van het creëren van extra oppervlaktewater dient afstromend regenwater oppervlakkig, via een regenwater riolering of andere watergangen naar het oppervlaktewater afgevoerd te worden.
Bij het creëren van extra oppervlaktewater is met name het toegenomen bergingsoppervlak en -volume van belang dat zich boven het streefpeil bevindt. Met het toepassen van een flauwere helling van de oever zoals bij een natuurvriendelijke oever of terrassen naast de watergang die kunnen onderlopen bij peilstijging kan een vergelijkbaar waterbergend effect verkregen worden.
Het creëren van extra oppervlaktewater heeft ook een koelend effect waardoor het stedelijk hitte-eiland effect afneemt. Dit koelende effect wordt veroorzaakt door de verdamping van water waardoor energie aan de lucht wordt onttrokken. Daarnaast heeft oppervlaktewater een bufferende werking doordat er veel warmte in opgeslagen kan worden. Diep oppervlaktewater draagt hierdoor meer bij aan de verkoeling van de stad tijdens hittegolven dan ondiepe oppervlaktewater. De open ruimte boven het water zorgt bovendien voor meer circulatie/ventilatie in het stadse hitte-eiland.
Voordelen
Het creëren van extra oppervlaktewater zorgt voor extra waterberging. Daarnaast draagt het extra oppervlaktewater bij aan het beperken van het hitte-eiland effect. Bovendien kan die berging worden ingezet om droogteschade te beperken. Meer oppervlaktewater betekent ook meer mogelijkheden voor watergebonden recreatie, een grotere biodiversiteit en herkenbaarheid van plaatsen in het stedelijk landschap. Het wonen aan oppervlaktewater wordt veelal als aantrekkelijk ervaren. Dit resulteert in een hogere woningwaarde (Groene batenplanner). Ook de breedte van de watergang speelt hierbij een rol in.
Effectiviteit
De effectiviteit van het creëren van extra oppervlaktewater wordt bepaald door met name de gecreëerde bergingscapaciteit. Deze bergingscapaciteit is gelijk aan het volume dat geborgen kan worden tussen het streefpeil en het maximaal toelaatbare peil. Wanneer dit peil overschreden wordt, kan schade of overlast ontstaan.
Oppervlaktewater zorgt voor een verlaging van de luchttemperatuur tussen de 0,5 en 1,60C. Daarbij zorgt oppervlaktewater voor een verlaging PET tussen de 0,6 en 3,60C